W polu blekitnym podkowa zlota ocelami do gory, w niej krzyz kawalerski zloty. W klejnocie nad helmem w koronie jastrzab ze zlotymi dzwonkami u lap, trzymajacy w prawym szponie taka sama podkowe z krzyzem, jak na tarczy. Z powstaniem tego herbu zwiazana jest pewna legenda. Podczas panowania Boleslawa Chrobrego Lysa Gora, czyli obecnym Swietym Krzyzem, zawladneli poganie. Korzystajac z tego, ze oblodzona gora byla nie do zdobycia, bezkarnie uragali krolewskim rycerzom, zadajac, aby przynajmniej jeden z nich przyszedl bic sie za Chrystusa. Uslyszal to rycerz Jastrzebczyk. Przyczepil do kopyt swojego konia wynalezione przez siebie podkowy, wdarl sie na gore, pojmal jednego z pogan i przyprowadzil go wladcy. Innym rycerzom takze rozdal podkowy i wtedy zdobycie poganskiej fortecy nie bylo juz trudne. Za swoj czyn otrzymal herb z podkowa i krzyzem, a dawny znak -jastrzebia- umiescil na helmie. Herb ten byl najczesciej uzywany przez rodziny mieszkajace na ziemi krakowskiej, sieradzkiej, na Mazowszu, a po unii w Horodle - na Litwie. Jastrzebcem pieczetowalo sie blisko 500 rodzin - oto najwazniejsze z nich: Abrahamowicz, Abramowicz, Balinski, Baranowski, Belzecki, Beski, Bierzynski, Bobrowski, Borowski, Brzozowski, Charbicki, Dziecielski, Dzierzgowski, Dziewanowski, Gliszczynski, Grabkowski, Grzebski, Iwanski, Jezewski, Karsnicki, Kepski, Kierski, Konopnicki, Koziebrodzki, Kuczkowski, Kuropatwa, Lutomirski, Letkowski, Matczynski, Miedzylewski, Myszkowski, Niemyglowski, Niemycki, Ocieski, Olszanskt, Osiecki, Paprocki, Pininski, Polubinski, Rytwianski, Sarnowski, Sladkowski, Slugocki, Smolski, Strzembosz, S(z)umowski, Swiecicki, Taczanowski, Trzebinski, Wesierski, Wierzbowski, Witowski, Wodzinski, Wydzga, Wykowski, Zborowski, Zdan , Zielonka, Zegocki.
Inne nazwy: Accipiter, Bolesta, Boleszczyc, Jastrzab, Jastrzabek, Kamiona, Kanijowa, Ludbrza, Lazeki, Nagora ... Zawolanie: Bolesta, Kamiona, Lubrza, Lazeka, Nagody, Nagore, Zarazy. Opis: (Jastrzebiec. Boleszczyc. Bolesty). Jastrambij. Que babatum intus cruce, ornatum in campo celestino,et in galea accipitrem defert. Jan Dlugosz, Insignia ... , nr 54, s. 53 Jastrzebiec. Ktory [to herb] w srodku podkowy krzyz, w polu blekitnym, i na helmie jastrzebca wyobraza. Tlumaczenie Danuta Szopa Na tarczy w polu blekitnym podkowa zlota, koncami prosto do gory obrocona, w jej srodku krzyz. Na helmie nad korona jastrzab, z skrzydlami troche do lotu wzniesionymi, w prawa tarczy calym skierowany, z dzwonkami i pecinami, w szponie prawej trzyma takaz podkowe z krzyzem jako na tarczy. Kasper Niesiecki, Herbarz, t.IV, s.462 (...) – w polu blekitnym podkowa srebrna na opak z takimze krzyzem kawalerskim posrodku. Helm z labrami z pokryciem blekitnym i podbiciem srebrnym. Klejnot: srebrny jastrzebiec, dziob i szpony zlote. Jozef Szymanski, Herbarz, s. 139
Legenda herbowa: Ten klejnot ... dlatego ma nazwisko Jastrzebiec, ze przodkowie jego jeszcze w poganstwie nosili w herbie samego tylko Jastrzebia. Atoli potem za czasow Boleslawa Chrobrego krola, okolo roku 999, gdy Lysa Gore mil dwie od Bozecina, ktora teraz S. Krzyza zowia, poganie nieprzyjaciele opanowali i na niej jak w fortecy jakiej ubezpieczeni stojac, z wojska sie naszego uragali mowiac: „Jednego z miedzy siebie stawcie, ktory by za Chrystusa waszego chcial z ktorym z naszych na pojedynek wynijsc”. Uslyszawszy to rycerz jeden, Jastrzebczyk, zarliwoscia wiary i chwaly boskiej wzruszony, wynalazl podkowy pod kopyta konskie, ktorymi konia podkowawszy, szczesliwie sie na Lysa Gore przedarl, tam z hardo przedtem natrzasajacym sie poganinem pojedynek stoczywszy, pojmal go i do krola przyprowadzil. Innym nawet kawaleryi polskiej zolnierzom, podawszy ten sposob, gdy konie swoje podkowali, na gore sliska i lodem oblana przebyli, nieprzyjaciela zniesli i zwyciezyli. W nagrode przemyslu swego od tegoz krola wzial herbu swego odmiane, ze podkowe z krzyzem na tarczy mu zlozono. Jastrzebia zas na helm wyniesiono. Kasper Niesiecki, Herbarz, t.IV, s.462 W 999 r. potomek towarzysza Lecha, pieczetujacy sie jastrzebiem w tarczy rycerz imieniem Accipitryn (Jastrzebiec) walczyl z poganami, ktorzy wlasnie na Lysej Gorze rozbili swoj oboz. Nagly mroz skul gore lodem i Polacy w zaden sposob nie mogli wedrzec sie na wierzcholek. Po dlugim oblezeniu Jastrzebiec wpadl na pomysl podkucia koni (inna wersja utrzymuje, ze uczynil to za rada pewnego kowala) i wdarl sie na czele doborowej druzyny na szczyt. W bitwie, w pojedynku, zabil wodza nieprzyjaciol, gdy jego towarzysze wycieli pozostalych pogan. W nagrode za to zwyciestwo nadano mu nowy herb – podkowe, zas dawny – jastrzebia – przeniesiono na helm. Marek Derwich, Marek Cetwinski, Herby, legendy, dawne mity, s. 225 Ex polonica gente ortum ducens, in plures familias germinans, (...). Viri in ea in tiranidem et in rem priuatam proni; per quos Jan Dlugosz, Insignia ... , nr 54, s. 53-54 Z polskiego rodu wychodzac, w liczne familie rozrodzili sie, (...). Mezowie w nim do despotyzmu i rzeczy prywatnych /prywaty/ sklonni; przez nich swiety Stanislaw krakowski i Werner plocki biskupi byli zabici; z powodu tej zmazy, gdy tego domu niektorzy rycerze, z powodu swietego Stanislawa zabojstwa, z krakowskiej ziemi na Mazowsze zbiegli, Bolescicami, niby wojami krola Boleslawa zostali nazwani; i to imie az po dzien dzisiejszy utrzymuja i zachowuja. Tlumaczenie Danuta Szopa.